Specjalistyczne usługi opiekuńcze stanowią istotną formę wsparcia osób z zaburzeniami psychicznymi. Świadczone są dla mieszkających na Woli osób psychicznie chorych, przede wszystkim z rozpoznaniem psychoz z kręgu schizofrenii i zaburzeń afektywnych, nie posiadających wsparcia rodziny. Wymiar i zakres usług dostosowany jest do indywidualnie określanych potrzeb, stosownie jednak do możliwości Ośrodka.
Organizowanie i świadczenie usług opiera się o:
- ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2023, poz 901 z późn. zm.),
- ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022r. poz. 2123 z późn. zm.),
- rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2023, poz. 395 z późn. zm.).
Zakres specjalistycznych usług określony w § 2 w/w rozporządzenia w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje przede wszystkim:
- uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza:
- kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania,
- interwencje i pomoc w życiu w rodzinie,
- pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
- wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia,
- pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi,
- pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia,
- rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. z 2022, poz. 2651 z późn. zm.),
- pomoc mieszkaniową,
- zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022r. poz. 2123 z późn. zm.),
Świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi odbywa się w miejscu zamieszkania (tj. w mieszkaniu osoby chorej) i jego najbliższym otoczeniu. Usługi świadczone są codziennie od poniedziałku do niedzieli w godz. 7:00-20:00.
Usługi najczęściej polegają na pomocy i asystowaniu w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych oraz trenowaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego zaspokajania potrzeb bytowych, wspólnym organizowaniu i spędzanie czasu, korzystaniu z usług różnych instytucji, pomocy w załatwianiu spraw urzędowych, pomocy i wspieraniu w uzyskaniu zatrudnienia, wsparcie i interwencje psychospołeczne.
Ośrodek nie zatrudnia bezpośrednio osób świadczących specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Ośrodek zleca, wybranym w oparciu o przepisy prawa zamówień publicznych, wyspecjalizowanym firmom lub organizacjom realizację przyznanych usług. Firmy te zatrudniają osoby bezpośrednio wykonujące specjalistyczne usługi opiekuńcze.
Osoby posiadają kwalifikacje określone w § 3 w/w rozporządzenia w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych:
Specjalistyczne usługi mogą być świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności pozwalające świadczyć określone specjalistyczne usługi.
Ponadto osoby świadczące usługi legitymują się co najmniej półrocznym stażem w jednej z następujących jednostek: szpitalu psychiatrycznym, jednostce organizacyjnej pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, placówce terapii lub placówce oświatowej, do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem umysłowym, ośrodku terapeutyczno-edukacyjno-wychowawczym, zakładzie rehabilitacji, innej jednostce niż wymienione świadczącej specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Osoby świadczące usługi posiadają przeszkolenie i doświadczenie w zakresie:
- umiejętności kształtowania motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowań,
- kształtowania nawyków celowej aktywności,
Procedura przyznania świadczenia pomocy społecznej w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi odbywa się na ogólnych zasadach przyznawania pomocy w OPS
W przypadku osób ubezwłasnowolnionych postępowanie wszczynane jest na wniosek opiekuna prawnego lub z urzędu, za zgodą opiekuna prawnego.
Wniosek w sprawie przyznania pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy złożyć wraz z załączonym:
- zaświadczeniem lekarskim kwalifikującym do usług specjalistycznych
- orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, o ile osoba takie posiada
Przyznanie świadczenia pomocy społecznej w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi odbywa się na podstawie decyzji administracyjnej, która określa okres, wymiar godzinowy przyznanej pomocy, zakres usług oraz miesięczną odpłatność za usługi i termin jej wnoszenia.
ODPŁATNOŚĆ ZA SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI:
Warunki ponoszenia odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi reguluje Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych /Dz.U. 2023, poz. 395 z późn. zm./
Specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być udzielane odpłatnie, nieodpłatnie lub częściowo odpłatne.
Wysokość ponoszonych kosztów ustalana jest w oparciu o niżej przedstawioną tabelę i zależna od:
- dochodu osoby lub rodziny korzystającej z usług
- wysokości stawki godzinowej za usługi /zobacz aktualnie obowiązujący cennik usług/
- ilości godzin świadczonych usług
Zobacz aktualny cennik usług OPS.
Tabela odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi
| Dochód osoby samotnie gospodarującej lub przypadający na osobę w rodzinie: | Wskaźniki odpłatności w procentach ustalone od ceny specjalistycznej usługi za 1 godzinę dla: | |
| osoby samotnie gospodarującej |
osoby w rodzinie | |
| od 0% do 100% | nieodpłatnie | nieodpłatnie |
| powyżej 100% do 220% | 1,5% | 3,5% |
| powyżej 220% do 250% | 10% | 15% |
| powyżej 250% do 300% | 15% | 25% |
| powyżej 300% do 400% | 30% | 45% |
| powyżej 400% do 500% | 50% | 65% |
| powyżej 500% do 600% | 75% | 85% |
| powyżej 600% | 100% | 100% |
Źródło informacji: § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22.09.2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych /Dz.U. 2023, poz. 395 z późn. zm./
Specjalistyczne usługi opiekuńcze są bezpłatne dla osób, których dochód nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego dla osoby samotnie gospodarującej (776 zł) i osoby w rodzinie (600 zł).
Szczególna sytuacja osoby/rodziny ubiegającej się o przyznanie pomocy usługowej, może być powodem częściowego lub całkowitego zwolnienia z odpłatności za usługi. Powodem zwolnienie w uzasadnionych sytuacjach, gdy ponoszenie opłat za świadczone usługi stanowiłoby nadmierne obciążenie lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy będą np. udokumentowane wydatki na zakup leków, opatrunków, artykułów sanitarnych, opłaty za leczenie, zakup lub wynajem sprzętu rehabilitacyjnego, inne uzasadnione sytuacje życiowe i losowe. Zwolnienie przyznaje się na czas określony.